Hoeveel wietplanten mag je hebben in Nederland?

Cannabis wordt in steeds meer landen gelegaliseerd. Eens in de zoveel tijd komt daar weer een land of Amerikaanse staat bij. In Nederland weten we niet beter dan dat je wiet mag roken en dat er vele kwekers van wiet zijn. Hoewel het Nederlandse beleid op zich duidelijk is, zijn er ogenschijnlijk nogal wat grijze gebieden. Daardoor is het voor veel mensen onduidelijk hoe het nu precies zit. Wat mag er nu wel en wat mag er niet? We zochten voor eens en altijd uit, hoeveel wietplanten mag je hebben in Nederland?

Gedoogbeleid

In 1976 is het Nederlandse gedoogbeleid in het leven geroepen. Kort gezegd een wijziging in de Opiumwet, waardoor soft- en harddrugs vanaf dat moment op een aparte lijst staan. Dit nadat begin jaren ’70 de eerste coffeeshops openden en er behoefte was aan het decriminaliseren van cannabis. Het gedoogbeleid schrijft voor dat het voorhanden hebben van softdrugs (bezit) strafbaar is, maar dat er onder bepaalde voorwaarden geen strafrechtelijke vervolging volgt.

Wat kweken betreft is ook alles bij wet verboden, maar politie en justitie zullen zich niet richten op de kleine kweker. Zo zul je in de praktijk niet snel worden opgepakt als je (minder dan) vijf wietplanten hebt staan. Het kweken van vijf wietplanten of het in bezit hebben van vijf gram wiet wordt dus gedoogd. Mag niet, maar zal niet heel actief worden opgespoord.

Mocht de politie lucht krijgen van je kweek dan kunnen je wietplanten dus in beslag worden genomen. Meestal teken je hiervoor een verklaring waarin je afstand doet van je wietplanten. Zoals de politie op haar eigen website schrijft: “In sommige gevallen maakt de politie wel degelijk proces-verbaal op voor het bezit van minder dan vijf planten. Het Openbaar Ministerie zal in die gevallen echter meestal geen strafvervolging instellen.” Een belangrijke afweging in dat besluit is of er sprake is van persoonlijk gebruik of van bedrijfsmatig handelen.

Persoonlijk gebruik of bedrijfsmatig handelen

Los van het maximale aantal wietplanten is er een belangrijk onderscheid in hoe je kweekt. Kweek je een paar wietplanten buiten, zonder hulpmiddelen, dan is het al snel aannemelijk dat je dit voor persoonlijk gebruik doet. Heb je slechts drie wietplanten, maar kweek je ze binnen onder een kweeklamp, dan kan dat al worden aangemerkt als bedrijfsmatig handelen. Indien politie en justitie vaststellen dat er sprake is van bedrijfsmatig handelen, dan zullen ze altijd tot vervolging overgaan. In de praktijk heb je dus het meest aan het gedoogbeleid als je voor persoonlijk gebruik kweekt. Een paar planten, maximaal vijf, in de achtertuin levert in de praktijk veelal geen problemen op. Hoewel gesteld moet worden dat het tegen de wet is en dus verboden blijft.

Huur- of koopwoning

Een ander discussiepunt is vaak of er in een huur- of koopwoning wordt gekweekt. De meeste verhuurders hebben tegenwoordig een zogeheten anti-hennepbeding opgenomen in de huurovereenkomsten. Waardoor het voor de meeste kwekers duidelijk is dat het kweken binnenshuis kweken binnenshuis onder een lamp, met koolstoffilter en afzuiginstallatie, in strijd is met het huurcontract. De verhuurder kan het huurcontract dan ontbinden na ontdekking van de kwekerij.

Klinkt logisch, maar hoe zit het dan met de vijf wietplanten die je in de achtertuin kweekt van je huurwoning? In 2018 heeft een rechter uitspraak gedaan naar aanleiding van een ontbinding van een huurcontract. De huurder kweekte vijf wietplanten voor eigen gebruik in de achtertuin, waarna de woningcorporatie overging tot ontbinding van het huurcontract. De rechter stelde dat dit terecht was, aangezien de huurder tekort schoot in de nakoming van de huurovereenkomst. Dat het maar vijf wietplanten waren en deze zonder risico’s buiten werden gekweekt, maken de tekortkoming niet minder ernstig.

Het zal lang niet voor alle buitenkwekers in een huurwoning zo aflopen, maar het behoort dus zeker tot de mogelijkheden. Ook voor een koopwoning geldt dat de hypotheekverstrekker moeilijk kan gaan doen, vaak ook afhankelijk van de schaal waarop gekweekt wordt. Wanneer er met hulpmiddelen wordt gekweekt of meer dan vijf wietplanten, dan kun je er haast op rekenen dat justitie het er niet bij laat zitten. Een hypotheekverstrekker kan dan bijvoorbeeld de hypotheek beëindigen.

Verzekering

Voor de verzekering kan het ook verregaande gevolgen hebben. Dit is standaard in gevallen waarbij met de elektriciteit geknoeid is. Maar ook een volgens het boekje aangesloten kweektent op zolder kan problemen opleveren. Mocht er kortsluiting ontstaan als gevolg van apparatuur in de kweekruimte dan heeft de verzekering vaak reden om niet uit te keren. Alle veroorzaakte schade is dan veelal voor eigen rekening.

Grijs gebied

Momenteel is er nog een groot grijs gebied als het op het kweken van wiet aankomt. Zo verkopen coffeeshops wiet conform het gedoogbeleid, per persoon maximaal vijf gram wiet per dag. Verder mag een coffeeshop niet meer dan 500 gram cannabis in huis hebben. Dat is het gedoogbeleid aan de voorkant. De verkoop van softdrugs blijft echter gewoon strafbaar. Daarmee kun je dus stellen dat de bevoorrading van coffeeshops niet op legale wijze te faciliteren is.

Coffeeshops

Een coffeeshop valt binnen het gedoogbeleid zo lang ze maar vijf gram wiet per persoon per dag verkopen. Ook moeten ze zich dus houden aan de maximale bevoorrading, waardoor ze op elk moment maximaal 500 gram wiet in huis mogen hebben. Dit is dan ook één van de redenen waarom sommige coffeeshops gesloten worden op last van de burgemeester. Om het nog maar niet over de toevoer te hebben, want die 500 gram moet natuurlijk ook worden aangevuld. Bij populaire coffeeshops heb je het dan over meerdere leveringen per dag. In de volksmond noemen we dit het achterdeurbeleid. De inkoop, aan de ‘achterkant’, van de coffeeshop is dus niet legaal, maar mag niet worden aangepakt zolang deze niet ontdekt wordt.

Uitspraken van de rechter

Gezien het grijze gebied is het zeer interessant om ook in te zoomen op de rechtspraak van de afgelopen jaren. Zo is er een bekende zaak van een kweker met vijf wietplanten in zijn achtertuin. De politie besloot zijn wietplanten mee te nemen en het Openbaar Ministerie ging over tot vervolging. Jaren later kwam deze zaak voor de Hoge Raad. Hier werd besloten dat de regels van de Aanwijzing Opiumwet, die vijf hennepplanten gedogen, het Openbaar Ministerie binden. Het OM mocht daarom niet overgaan tot vervolging van de man.

Let wel, desalniettemin kan dit alsnog tot problemen leiden. Zoals eerder gesteld werd een eerdere ontbinding van een huurcontract wel in stand gehouden door de rechter. Wellicht mag justitie dan niet overgaan tot vervolging, de woningcorporatie mag je (indien er een anti-hennepbeding is opgenomen in het huurcontract) zonder pardon de woning uitzetten na ontdekking van enkele wietplanten.

Zonder vervolging van het OM kun je dus wel terecht uit je woning worden gezet, zelfs als je binnen het gedoogbeleid blijft. Om de simpele reden dat de verhuurder een dergelijke clausule op mag nemen in het contract. Gevangenisstraf na kweken wiet? Op het kweken van wiet staat een maximale gevangenisstraf van twee jaar, oplopend tot zes jaar indien je er je beroep van maakt. In de meeste gevallen spreekt de rechter echter niet dergelijk hoge straffen uit, zeker niet wanneer je voor het eerst gepakt wordt met het kweken van wiet. Om vergelijkbare straffen uit te spreken hanteren ze richtlijnen. Deze richtlijn gaat uit van het min of meer bedrijfsmatig kweken, in ieder geval met enige professionaliteit, bijvoorbeeld in huis. Met als doel om de gekweekte wiet te verkopen. Onderstaande richtlijnen worden gehanteerd bij het aantreffen van een kwekerij.

• 50 – 100 wietplanten: boete van €1.000,
• 100 – 500 wietplanten: 120 uur taakstraf én een maand voorwaardelijke gevangenisstraf
• 500 – 1000 wietplanten: 180 uur taakstraf én twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf

Belangrijk is dat het oriëntatiepunt uitgaat van één kweek, mocht het aantoonbaar zijn dat er al meerdere oogsten hebben plaatsgevonden, kan er hoger worden gestraft. Hetzelfde geldt als er bijvoorbeeld elektriciteit is afgetapt voor de kweek, ook dan kan de straf hoger uitvallen. Ook goed om te weten, dit oriëntatiepunt dient als richtlijn voor de rechters, maar is niet bindend. Een rechter mag hier in individuele gevallen altijd van afwijken.

Conclusie

Over hoeveel wietplanten je mag hebben in Nederland kunnen we dus kort zijn, geen. De essentie van het gedoogbeleid is dat het Openbaar Ministerie niet tot vervolging overgaat indien er sprake is van bezit van maximaal vijf wietplanten. Echter gelden ook de omstandigheden van de kweek. Kweek je vijf wietplanten buiten in volle grond, zonder hulpmiddelen, dan zijn je kansen een stuk beter. Een binnenkweek zorgt vaker voor het stempel bedrijfsmatig/professioneel handelen en de daaruit vloeiende problemen.

Een verklaring kan ook nog roet in het eten gooien. Wanneer je bijvoorbeeld stelt wiet te verkopen aan vrienden of familie, omdat je toch meer overhoudt dan alleen voor eigen gebruik. Maar ook de professionaliteit en brandgevaarlijkheid wegen mee in de uiteindelijke strafmaat. Naast het aantal gekweekte planten natuurlijk.